امام خامنه‌ای تأثیر انقلاب اسلامی‌روی مبارزان فلسطینی را در دو اتفاق مهم تقسیم بندی می‌کند و می‌فرماید: بعد از انقلاب اسلامى دو اتّفاق مهم افتاد. یکى اینکه نهضت فلسطین که یک نهضت غیر دینى بود – به یک نهضت اسلامى تبدیل شد و مقاومت اسلامى به وجود آمد و رنگ اسلامى گرفت ثانیاً انتفاضه به وجود آمد. انتفاضه یعنى قیام و شورش در داخل سرزمین و وطن مغصوب.
پرونده ویژه‌ی «بررسی دلایل حمایت از
فلسطین
»
؛
شماره ششم: تأثیر انقلاب اسلامی‌بر فلسطین از منظر امام خامنه‌ای
پایگاه صهیون پژوهی خیبر، قبل از انقلاب اسلامی، دنیای اسلام در انزوا به سر می‌برد. ملت‌ها غارت شده و همه دولت‌های اسلامی‌نا امید از نجات بوده و مستعمره کشورهای غربی بودند. بعد از انقلاب اسلامی‌هر یک در طول سالیان با الگوبرداری از انقلاب اسلامی‌توانستند روی پای خود ایستاده و دشمن را یا شکست دادند و یا اگر نتوانستند رسوا کردند.
یکی از ملت‌های مسلمان منطقه، فلسطین بود که در سیطره صهیونیست قرار گرفته بود. بعد از انقلاب اسلامی‌بود که امیدها در دل این ملت زنده شد و تأثیر انقلاب اسلامی‌روی ملت‌های مسلمان، چیزی به‌جز مقاومت و مبارزه را به ارمغان نیاورد. در این یادداشت دیدگاه‌های امام خامنه‌ای در مورد تأثیر انقلاب اسلامی‌بر فلسطین بررسی می‌گردد.
قبل از انقلاب اسلامی‌نهضت فلسطین غیر دینی بود
قبل از انقلاب اسلامی، مبارزات فلسطین در قالب مبارزات ناسیونالیستی و ملی‌گرایی بود. مردم بیشتر به خاطر سرزمین مبارزه می‌کردند. زمانی اعراب زیر چتر پان‌عربیسم گرد آمدند، زمانی به رویکردهای ناسیونالیستی تمسک جستند و زمانی نیز در اندیشه‌های کمونیستی مبارزه کردند. اما هر بار این جبهه‌ها شکست خوردند و این اسرائیل بود که توانست بر اوضاع چیره و مسلط شود. امام خامنه‌ای نهضت فلسطین قبل از انقلاب را یک نهضت غیردینی می‌دانند و می‌فرمایند: «[بعد از انقلاب اسلامی] نهضت فلسطین که یک نهضت غیر دینى بود – به یک نهضت اسلامى تبدیل شد.» [1]
گذشته‌ی فلسطین نشان می‌دهد که مردم فلسطین برای آزادی کشور خودشان تنها می‌توانند با تکیه بر گفتمان مقاومت به پیروزی دست بیابند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌با رهبری امام خمینی (ره) روند مبارزات فلسطینیان علیه اسرائیل تغییر کرد و رویکردی اسلامی‌به خود گرفت.
پیشنهاد مطالعه:
آنان با مدنظر قرار دادن آرمان‌های امام خمینی (ره) که چیزی جز جهاد در راه خدا نبود، توانستند به رویکردی تازه در مبارزات خویش دست یابند. بر اساس این رویکرد مبارزاتی، فلسطینیان همواره پیروز بودند چه کشته می‌شدند و چه به پیروزی دست می‌یافتند زیرا در راه خدا و برای خدا می‌جنگیدند. [2]
امام خامنه‌ای در مورد نهضت امام خمینی می‌فرمایند: «نهضت امام خمینى(قدّس سرّه)، جان تازه‌اى در کالبد قضیه فلسطین دمید و پشتوانه ایمان اسلامى را که همواره با جهاد فداکارانه همراه است، بار دیگر براى آن ایجاد کرد. سیاست‌هاى خاورمیانه‌اى آمریکا پس از قرارداد کمپ دیوید سرنوشت خسارت‌بارى را براى قضیه فلسطین و ملت فلسطین ترسیم کرده بود و این همان سیاستى بود که در نهایت به قرارداد اسلو و پیامدهاى دردناک آن منتهى گشت. در این سیاست‌ها محو روحیه جهاد و مقاومت و حذف تدریجى ملت فلسطین از کلیه معادلات منطقه و تکیه آن ملت به امیدهاى واهى بجاى تکیه او بر اراده و نیروى ذاتى خود پیش‌بینى شده بود. روح ایمان اسلامى و انگیزه جهاد فى سبیل الله که بار دیگر با مبارزات مردم فلسطین آمیخته شد، بزرگترین مانع را در برابر پیشرفت سیاست‌هاى استکبارى و انگیزه‌هاى خائنانه پدید آورد. امروز ملت فلسطین به برکت همین روحیه و انگیزه با همه وجود در صحنه حاضر است و با اراده و عزم و فداکارى خود آینده‌اى را که براى دشمنان و حتى دوستان فلسطین قابل پیش‌بینى نبود، شالوده‌ریزى مى‌کند.» [3]
امام خمینی (ره) و فلسطین
امام خمینی (ره) به عنوان رهبر کبیر انقلاب اسلامی، با اندیشه و عمل خود همواره قبل از پیروزی انقلاب به مقابله با رژیم صهیونیستی پرداخته و بعد از انقلاب نیز به حمایت خود از فلسطین ادامه داد. ایشان خودباوری را در فلسطینی‌ها زنده کرد و به آن‌ها فهماند نباید مقابل رژیم اشغالگر قدس سکوت کنند.
«دکتر انور ابوطه»، یک محقق و پژوهشگر فلسطینی است. او می‌گوید: «امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی‌از جایگاه مهمی‌در روند جنبش جهاد اسلامی‌فلسطین برخوردار است که این تأثیر، قبل از پیروزی انقلاب در سطوح مختلف اعم از فکری، اخلاقی، سیاسی و خط مشی‌های کلی، ظاهر شد و در ایجاد ساختار تئوری و عملی جنبش انقلاب اسلامی‌فلسطین نقش داشت و آثار و پیامدهای آن هنوز هم در موضع‌گیری‌های نظری و روابط سیاسی حرکت جهاد اسلامی‌به چشم می‌خورد.» [4]
امام خامنه‌ای اهتزاز پرچم اسلام توسط امام خمینی(ره) را موجب بیداری ملت فلسطین می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «در حقیقت، امام بزرگوارِ ما در این نهضت عظیمى که در کشورمان و در جهان اسلام به وجود آوردند، دو پرچم را بلند کردند و برافراشته نگاه داشتند: یک پرچم عبارت است از پرچم احیای اسلام؛ [دو] به عرصه آوردن این قدرت عظیم و لایتناهى. در بعد اول که برافراشتن پرچم اسلام بود، این موجب شد که مسلمانان در همه جاى دنیا احساس هویت کردند؛ احساس شخصیت کردند. بعد از آنى که در طول سال‌هاى متمادى کوشش شده بود که هویت اسلامى خرد شود، له شود، وقتى این انقلاب به وجود آمد، وقتى قامت برافراشته امام بزرگوارِ ما در منظر مردم مسلمان عالم پدیدار شد، همه احساس کردند که یک هویتى، یک شخصیتى، یک اصالتى پیدا کرده‌اند. همین موجب شد که در شرق و غرب دنیاى اسلام نشانه‌هاى بیدارى مسلمانان پدیدار بشود: ملت فلسطین بعد از ده‌ها سال ناکامى جان گرفت؛ جوانان کشورهاى عربى که بعد از شکستِ در سه جنگ که دولت‌های‌شان با رژیم صهیونیستى داشتند و دلمرده و مأیوس بودند، دوباره روحیه گرفتند. اینها مربوط به دنیاى اسلام است.» [5]
دکتر شقاقی در کتاب خود با عنوان «امام خمینی، راه حل جدید جهان اسلام»، پس از بیان مواضع حکومت‌ها و دولت‌های جهان درباره انقلاب و روش‌های رهبران انقلاب دربرخورد با این توطئه‌ها، روش انقلاب ایران را مؤثر و پیروزی آن را حتمی‌دانسته و بیان می‌نماید که هیچ یک از این توطئه‌ها نمی‌تواند بر روند انقلاب امام و مردم تأثیر بگذارد و اضافه می‌کند که: «آگاهی و پایداری امام خمینی نشانگر آن است که او هنوز هم برگه‌ای برنده‌ی زیادی در اختیار دارد.» [6]
دکتر انور ابوطه نیز در این مورد می‌گوید: «دکتر شقاقی و دوستان ایشان، از همان زمان تحصیل در دانشگاه‌های مصر در اواسط دهه‌ی ۷۰ میلادی ( ۱۳۵۰ شمسی)، امام خمینی(ره) و روش‌های مبارزاتی ایشان را کاملاً مورد توجه قرار دادند تا اینکه انقلاب به پیروزی رسید و آرزو و پیش‌گویی دکتر شقاقی در مورد موفقیت و پیروزی امام و یاران او در به دست گرفتن حکومت در ایران، به واقعیت تبدیل شد. بهترین دلیل این امر، کتابی است که دکتر شقاقی مدتی پیش از پیروزی انقلاب در مصر منتشر کرده و آن را «امام خمینی، راه حل جدید جهان اسلام» [7] نامید و اولین کتابی بود که به زبان عربی درباره امام خمینی و انقلاب اسلامی، در جهان عرب منتشر شد.» [8]
دکتر شقاقی در این کتاب با بیان ویژگی‌های انقلاب و تاریخچه‌ی جنبش‌های اسلامی‌در ایران، با توجه به ماهیت و خصوصیات مذهب تشیع و با رد هرنوع اندیشه‌ی مخالف، پیروزی انقلاب را پیش‌بینی نمود و همه‌ی مسلمانان را به پیروی از روش انقلاب ایران در ایجاد تحولات، فراخواند، یعنی همان انقلابی که به گفته دکتر شقاقی، «یک تجربه‌ی فکری، سیاسی و کاملاً علمی، در سایه‌ی نظریات معاصر تشیع و نزدیک به دیدگاه‌های اهل سنت بود.» [9]
دو اتفاق مهم بعد از انقلاب اسلامی
اسلامی‌شدن نهضت فلسطین و انتفاضه دو اتفاق بسیار مهم بعد از انقلاب اسلامی‌بود. اما ابتدا باید معنی انتفاضه مشخص گردد. انتفاضه چیست؟ «انتفاضه، واژه‌ای عربی است که از ریشه «نَفَضَ» به معنای جنبش، لرزش، انقلاب، غبار روبی، قیام علیه رخوت و رکود پیش از انقلاب و حرکتِ همراه با نیرو و شتاب می‌باشد.
انتفاضه، نخست نامی‌برای گروهی جدا شده از سازمان فتح بود. ولی اینک، نامی‌است برای حرکت نوین مردم فلسطین است. این حرکت، در دهه ۸۰ میلادی / ۶۰ شمسی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین علیه اسرائیل آغاز گردید. انتفاضه نامی‌برای خیزش خودجوش، مستقل، مستمر، تهاجمی، همگانی، غیر مسلحانه، آگاهانه، معترضانه و شجاعانه مردم فلسطین در مصاف با اسرائیل است.» [10]
شیخ عبدالعزیز عوده، رهبر معنوی جنبش جهاد اسلامی، می‌گوید: «انقلاب (امام) خمینی مهم‌ترین و جدیدترین تلاش در بیدار سازی اسلامی‌برای اتحاد ملت‌های مسلمان بود.» و نیز برژینسکی، [11] مشاور امنیت ملی دولت جیمی‌کارتر [12] می‌نویسد: «تجدید حیات اسلام بنیادگرا در سراسر منطقه با سقوط شاه و تشنجات ناشی از ایران امام خمینی، یک مخاطره مستمر برای منافع ما در منطقه‌ای که حیات جهان غرب کاملاً به آن وابسته است، ایجاد کرده است.» [13]
اما دو اتفاق مهم بعد از انقلاب اسلامی‌چیست؟
1- تبدیل‌شدن مبارزات به نهضت اسلامی
امام خامنه‌ای تأثیر انقلاب اسلامی‌روی مبارزان فلسطینی را در دو اتفاق مهم تقسیم‌بندی می‌کند و می‌فرماید: «بعد از انقلاب اسلامى دو اتّفاق مهم افتاد. یکى اینکه نهضت فلسطین که یک نهضت غیر دینى بود – به یک نهضت اسلامى تبدیل شد و مقاومت اسلامى به وجود آمد و رنگ اسلامى گرفت. همان مبارزانى هم که از بیرون مبارزه مى‌کردند – مثل کسانى که از لبنان یا مناطق دیگر به اسرائیل حمله مى‌کردند و به آن‌ها ضربه مى‌زدند – با انگیزه اسلامى، که یک انگیزه بسیار قوى است، وارد میدان شدند.» [14]
2- انتفاضه
امام خامنه‌ای دومین اتفاق را انتفاضه می‌دانند. ایشان می‌فرمایند: «ثانیاً انتفاضه به وجود آمد. انتفاضه یعنى قیام و شورش در داخل سرزمین و وطن مغصوب. از این قیام مى‌ترسند؛ چون برایشان خیلى مهمّ است. البته سعى مى‌کنند مطلب را آنچنان که هست، منعکس نکنند؛ اما مبارزات مردم فلسطین در داخل سرزمین فلسطین، براى رژیم صهیونیستى شکننده و کوبنده است؛ ستون فقراتشان را مى‌شکافد. چرا؟ به خاطر اینکه اینها به یهودیانى که از سراسر دنیا در این منطقه جمع کرده‌اند، وعده دادند که در اینجا امنیت و راحتى و زندگى خوش هست و گفتند بیایید در اینجا آقایى کنید؛ اما حالا اینها طاقت برخورد با این نسل نوخاسته و صاحبان اصلى این سرزمین را که امروز بیدار شده‌اند، ندارند. ارکان نظام صهیونیستى متزلزل است.» [15]
وضعیت رژیم صهیونیستی بعد از انقلاب اسلامی
اما رژیم صهیونیستی بعد از انقلاب اسلامی‌چه وضعیتی دارد؟ در این مورد امام خامنه‌ای وضعیت این رژیم بعد از انقلاب اسلامی‌را این‌گونه شرح می‌دهند و می‌فرمایند:
1- مبارزه و جنگ
«آن روزى که انقلاب اسلامى به پیروزى رسید، رژیم صهیونیستى از نظر دولت‌هاى مسلمان و ملتهاى مسلمان، بخصوص ملتهاى عرب، یک رژیم شکست‌ناپذیر به حساب مى‌آمد. رژیم صهیونیستى که غده سرطانى در دل کشورهاى اسلامى است و تا آن روز یک چهره شکست‌ناپذیر از خود نشان داده بود و خیلى‌ها در دنیاى اسلام باور کرده بودند که رژیم صهیونیستى شکست‌ناپذیر است، از دست جوانان مسلمان سیلى خورد؛ انتفاضه‌هاى فلسطینى شروع شد، ضربه‌هاى پیاپى بر رژیم غاصب وارد شد؛ چه در انتفاضه اول، چه در انتفاضه اقصى، چه در شکست و عقب‌نشینىِ نه سال قبل از لبنان، چه در جنگ سى و سه روزه و چه در جنگ بیست و دو روزه با مردم مظلوم غزه. همه اینها ضرباتى بود که بر رژیم صهیونیستى وارد شد.
2- ایجاد حکومت اسلامی‌در کشورهای منزوی
این موجب شد که رژیم صهیونیستى عجالتاً شعار از نیل تا فرات را کنار بگذارد و به دست فراموشى بسپرد. ملتهاى مسلمان – از آفریقا تا شرق آسیا – به فکر ایجاد نظام اسلامى و حکومت اسلامى افتادند. با فرمول‌هاى گوناگون؛ نه لزوماً با همان فرمول نظام جمهورى اسلامى ما؛ اما به فکر حاکمیت اسلام بر کشورشان افتادند. بعضى از کشورها موفق هم شدند؛ بعضى هم از حرکت‌هاى اسلامى، آینده نویدبخشى در انتظارشان هست.
3- تغییر دیدگاه روشنفکران و نویسندگان و شاعران
روشنفکران در دنیاى اسلام با امید تازه‌اى به میدان آمدند. همان شاعران و هنرمندان و نویسندگانى که با یأس حرف می‌زدند، احساس شکست می‌کردند، بعد از پیروزى انقلاب اسلامى، بعد از حرکت عظیم امام بزرگوار و ایستادگى‌هاى این ملت، روحیه‌شان عوض شد، لحن کلام‌شان و شعرشان و قلم‌شان تغییر پیدا کرد؛ رنگ امید به خود گرفت. و این رشته سر دراز دارد.» [16]
سعید ابوالقاضی
پی‌نوشت:
[1]. بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه تهران، ۱۰/۱۰/۱۳۷۸
[2]. http://l 1 l.ir/ 5 gze
[3]. پیام به کنفرانس بین المللى امام خمینى(ره) و حمایت از فلسطین، ۱۲/۳/۱۳۸۱
[4]. رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشۀ امام خمینی(ره)، ج ۱ ، ص ۱۲۷ ٫
[5]. بیانات در بیستمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره)، ۱۴/۳/۱۳۸۸
[6]. به نقل از «مجموعه فعالیتهای دکتر شقاقی»، ص ۵۲۹ ٫
[7]. کتاب «امام خمینی راه حل جدید جهان اسلام» از سوی انتشارات دارالمختار الاسلامی‌در سال ۱۹۷۹ (۱۳۵۷) در قاهره به چاپ رسید. دکتر شقاقی، آن را با نام مستعار«فتحی عبدالعزیز» (یعنی بدون ذکر نام خانوادگی خود) به چاپ رساند. او در آن زمان در رشته پزشکی دانشگاه زقازیق مصر تحصیل می‌کرد و به دنبال چاپ کتاب دستگیر شد. پس از آزادی، بار دیگردر همان سال دستگیر و به مدت چهارماه زندانی گردید.
[8]. رویارویی با تهدیدات معاصر در اندیشۀ امام خمینی(ره)، ج ۱ ، ص ۱۲۷ ٫
[9]. امام خمینی راه حل جدید جهان اسلام» ص ۷ ، به نقل از دکتر انور ابوطه
[10]. فرهنگ علوم سیاسی، آقابخشی، ص ۱۷۰ ٫ فرهنگ تاریخی سیاسی ایران و خاورمیانه، علی بابائی، ج ۱ ، ص ۶۲ / انتفاضه؛ حماسه مقاومت فلسطین، جمیله کدیور، ص ۱۷
[11]. Zbigniew Brzezinski
[12]. James Earl Carter
[13]. رویارویی انقلاب اسلامی‌و آمریکا، جمیله کدیور، ص ۹۷-۹۸
[14]. بیانات در خطبه‌هاى نماز جمعه تهران، ۱۰/۱۰/۱۳۷۸
[15]. همان
[16]. بیانات در بیستمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره)، ۱۴/۳/۱۳۸۸
لینک کوتاه: http://yun.ir/hgk8fc